درباره هاروکی موراکامی

از میان نویسندگان معاصر ژاپن تنها چند تن برجسته‌ اند که هاروکی موراکامی از تمامی آن‌ها جوان‌تر است. او در سال 1949 در کیوتو (Kyoto) به دنیا آمده است. مادر و پدر موراکامی دبیر ادبیات ژاپن بودند و در خانه به شکل جدی به آداب و رسوم ژاپنی مقید بودند. چنان که موراکامی می‌گوید در جوانی از سنت ژاپن بیزار بوده است. برخلاف دوران جوانی، حضور ژاپن و فرهنگ و سنت‌هایش در آثار موراکامی پررنگ است.

موراکامی در دانشگاه توکیو (The University of Tokyo) در رشته‌ی ادبیات انگلیسی تحصیل کرده است. بین سال‌های 1974 و 1981 صاحب یک کلوب جاز در توکیو بوده و پس از موفقیت یکی دو نوشته‌ی اولیه خود، شغل تمام وقت نویسندگی را انتخاب کرد. هم‌زمان با شروع جدی نویسندگی، ورزش به خصوص دوندگی را نیز حرفه‌ای آغاز می‌کند. اهل ورزش بوده و هست و گذشته از شنا و بازی اسکوآش سال‌های سال مارتن انجام می‌داده است. موراکامی در کتاب «از دو که حرف میزنم از چه حرف می‌زنم» به تفصیل از زندگی شخصیش و شکل‌گیری موراکامی نویسنده و ورزشکار می‌گوید. موراکامی علاوه بر نویسندگی به ترجمه نیز پرداخته است و حدود بیست رمان از آثار مدرن آمریکا را چه تنها و چه با همکاری یکی از اساتید دانشگاه توکیو را به ژاپنی برگردانده است.

در سال 1986 به همراه همسرش سفری به مدیترانه رفت تا شخصی مستقل و منفرد شود. او باور داشت که امکان این تغییر در ژاپن آسان نبود. سال بعد در رم ایتالیا ساکن شد و کتاب «جنگل نروژی» را نوشت. کتابی که به گفته منتقدان باعث شد نویسنده‌ی دیگری ظاهر شود.

موراکامی حس می‌کرد شهرتی که بعد از نوشتن جنگل نروژی کسب کرده است، تصنعی است. در نتیجه در سال 1988 به ژاپن برگشت و کتاب «برقص برقص» را به تحریر در آورد. در سال‌های بعد، او چند بار دیگر از ژاپن خارج و به اروپا و آمریکا سفر کرد. دو سال در دانشگاه پرنستن (Princeton University) به عنوان استاد مدعو تدریس می‌کند و هم‌زمان یک رمان بلند با نام‌ « تاریخچه‌ی پرنده‌ی کوکی» و زمان کوتاهی با نام «جنوب مرز، غرب خورشید» را می‌نویسد.

طبعا تسلط موراکامی در موسیقی، ورزش و همچنین آشنایی او با ادبیات در کارهایش به صورت ویژه‌ای نمود می‌کند. موراکامی نه تنها در ژاپن بلکه در سراسر جهان نامی شناخته شده است. می‌توان آثار او را رئالیسم جادویی دانست. داستان‌های او متفاوت، فریبنده و پر از شگفتی هستند. عنصر اصلی و تکرارشونده داستان‌های او فقدان است. شخصیت‌های اصلی چیزی را گم کرده اند که شاید حتی متوجه از دست دادن آن نشد باشند و در طول داستان آن را به دست می‌آورند و یا شخصیت‌ها چیزی را گم می‌کنند که برای یافتن آن یک ماجراجویی غیرقابل پیش‌بینی را تجربه می‌کنند.

با تمام عجیب و مرموز بودن داستان‌های موراکامی، اکثر اوقات انسان‌های معمولی شخصیت‌های داستان را می‌سازند. این هنر و تخیل موراکامی است که فضای سورئال را وارد داستان می‌کند. پیچیدگی‌های داستان نیز با طرح مستقیم معما شکل نمی‌گیرند. چه بسا سوالاتی که در ابتدای داستان طرح می‌شوند، در ادامه موضوعیت خود را از دست می‌دهند و خواننده متوجه مسائل تاثیرگذارتری می‌شود. معماها در لابه‌لای طرح داستان پنهان شده اند و در انتهای داستان می‌توان متوجه ارتباط بین شخصیت‌ها و توصیفات کتاب و در نتیجه حضور سوال و جواب شد.